Το τέλος του κόκκινου ανθρώπου

Φεβρουάριος, 10 2022
kokkinos_an8rwpos

Σπάνια η ιστορία μιλάει με τόσες συνταρακτικές φωνές συγχρόνως: Στο «Τέλος του κόκκινου ανθρώπου», το τελευταίο της μυθιστόρημα-χρονικό, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς απεικονίζει μέσα από τις μαρτυρίες δεκάδων ανθρώπων τη μετάβαση από την «αυτοκρατορία» της ΕΣΣΔ στη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία. Λαμπρές πορείες δίπλα σε τραγικά πεπρωμένα, έρωτες αλλά και θάνατοι, ενθουσιασμός και πικρία – η ανθρώπινη μοίρα σε αυτό το βιβλίο δεν είναι κάτι αόριστο: Οι καταιγιστικές εξελίξεις που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αποτυπώνονται στις ζωές μεμονωμένων ανθρώπων, που με αυθεντικούς, ειλικρινείς απολογισμούς-εξομολογήσεις μάς θυμίζουν τι πραγματικά μπορεί να σημαίνει «ενδιαφέρουσα» πολιτική εξέλιξη για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Είκοσι χρόνια ιστορίας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως το 2012, στις ενθυμήσεις γυναικών και ανδρών όλων των ηλικιών και των πολιτικών αποχρώσεων δεν αφήνουν περιθώρια στον αναγνώστη να κλίνει προς τον έναν ή τον άλλον: Το πεπρωμένο του καθενός απ’ αυτούς υποβάλλει δέος και σεβασμό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) «Το Τέλος τον κόκκινου ανθρώπου είναι το εκτενέστερο και το πλέον φιλόδοξο πείραμα της Αλεξίεβιτς: μια προσπάθεια να χρησιμοποιήσει την προφορική ιστορία από τη δεκαετία του 1990 για να κατανοήσουμε τη σοβιετική και μετα-σοβιετική ταυτότητα». (The New Yorker) «Στα βιβλία της συναντάμε πρωταγωνιστές για τους οποίους οι ιστορικοί συνήθως μιλούν στον πληθυντικό: στρατιώτες, κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης, σταλινιστές. Σε αυτές τις ομάδες δίνει η Αλεξίεβιτς πρόσωπα». (Carmen Eller, Die Zeit) «Όπως κάποτε ο φιλόσοφος και γνώστης της Ρωσίας Λάιμπνιτς είχε χαρακτηρίσει τους Ρώσους «βαφτισμένες αρκούδες», έτσι και η Αλεξίεβιτς θέτει το ιερόσυλο ερώτημα εάν οι συμπατριώτες της είναι ικανοί να ανταποκριθούν στην ελευθερία. Οι απαντήσεις είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους συγκλονιστικές, κυρίως σε ό,τι αφορά τη νεότερη, υπερκαταναλωτική γενιά». (Katrin Hillgruber, Der Tagesspiegel) «Η αυτοκτονία ως ατομικό φαινόμενο πάντα υπήρχε στη Ρωσία. Όμως κατά καιρούς έγινε ένα κοινωνικό φαινόμενο» έγραφε ο φιλόσοφος Νικολάι Μπερντιάεφ. Και η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς προσθέτει: «και πολιτικό φαινόμενο». (Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου)
Για να διαβάσετε περισσότερα πατήστε εδώ