Τοπικές κοινωνίες και πολιτισμός.
Η Κοζάνη ως παράδειγμα συζήτησης για το πολιτισμικό μέλλον
της Κατερίνης
του Αντώνη Κάλφα
Ο πολιτισμός αποτελεί βασική συνιστώσα μιας σύγχρονης αντίληψης για την ταυτότητα ενός τόπου—ακόμα και σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Με μια πολυδιάστατη προσφορά σε όλες τις μορφές τέχνης η τοπική αυτοδιοίκηση ενθαρρύνει (θα έπρεπε δηλαδή να ενθαρρύνει) και προάγει τον πρωτογενή πολιτισμό, θεσμοθετεί γόνιμες και δημιουργικές σχέσεις με τους πολίτες.
Επομένως ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας πολιτικής για τον πολιτισμό είναι και αναντικατάστατος και αναγκαίος. Η τοπική αυτοδιοίκηση, ο Δήμος, οφείλει να δημιουργεί και να υποστηρίζει τις απαραίτητες υποδομές ενός ευρύτατου δικτύου λειτουργίας και παραγωγής στοιχείων πολιτισμού, που περιλαμβάνει σχολεία πάσης φύσεως, βιβλιοθήκες, μουσεία, θεατρικούς-συναυλιακούς χώρους, αρχεία, χώρους κινηματογράφου, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ. Οφείλει να διασφαλίσει ένα οργανωμένο πλαίσιο μέσα από το οποίο τόσο οι καθιερωμένες μορφές τέχνης, όσο και οι πειραματικές,αλλά και οι ερασιτεχνικές, θα μπορέσουν να αναπτυχθούν ελεύθερα.
Για να γίνει αυτό χρειάζεται η άμεση χαρτογράφηση του πολιτιστικού γίγνεσθαι, ως βάση εκπόνησης του στρατηγικού πλάνου. Χρειάζεται η σύνδεση όλων των στοχοθετήσεων με στρατηγικό πλάνο πενταετίας και αρμονική ένταξή του στον σχεδιασμό των επόμενων χρόνων. Χρειάζεται η αποσαφήνιση λίγων, αλλά εφικτών, τομών και στόχων. Εναλλακτικές λύσεις, ευέλικτη διοίκηση. Καθεστώς αυστηρών προθεσμιών για επίτευξη των εγκεκριμένων στόχων. Φερεγγυότητα των δομών, με συνεχή έλεγχο μέσω τακτικών αναφορών προς το Δ.Σ. και τακτικών συλλογικών συνεδριάσεων. Χρειάζεται τέλος σε ότι αφορά την υπνώττουσα Δημοτική Βιβλιοθήκη (διαθέτει τόσα βιβλία και τόσο προσωπικό όσα και η δημοτική Βιβλιοθήκη Λιτοχώρου!) στελέχωση και δημιουργία σύγχρονου ευρωπαϊκού προφίλ της Βιβλιοθήκης. Διάλογο με φορείς για κατάθεση προτάσεων ως προς την διαχείριση, λειτουργία, αξιοποίηση και ανάδειξή της. Από την άποψη αυτή και στο πλαίσιο λοιπόν ενός διαλόγου που πρέπει να ανοίξει είναι λίαν ενδιαφέρουσα η ημερίδα που διοργανώνει το τμήμα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ ΠΙΕΡΙΑΣ με θέμα «Τοπικές κοινωνίες, αυτοδιοίκηση και πολιτισμός».
Αναμένουμε με πολύ ενδιαφέρον να ακούσουμε πώς λύνουν και πώς απαντούν σε ανάλογα πολιτισμικά προβλήματα πόλεις σαν την Κοζάνη: με ποιες πολιτικές πολιτισμού και με ποια μέσα χτίζουν το μέλλον των πόλεών τους.
Για την ιστορία παραθέτω τα θέματα της ημερίδας : Λευτέρης Ιωαννίδης, δήμαρχος Κοζάνης: Δήμος Κοζάνης η επένδυση στον πολιτισμό. Παναγιώτης Δημόπουλος, διδάκτωρ μουσικής σύνθεσης, αντιδήμαρχος πολιτισμού Κοζάνης: Πολιτισμός· μια κακοποιημένη λέξη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αντώνης Κάλφας, ποιητής, φιλόλογος: Μικρές παρεμβάσεις σε μεγάλα ζητήματα. Προτάσεις για την Κατερίνη του πολιτισμού στον 21ο αιώνα. Νίκος Γραίκος, εικαστικός, διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, σχολικός σύμβουλος: Τόποι πολιτισμού. Ένα Μουσείο Ιστορίας στην Κατερίνη.
Η εισήγηση του δημάρχου Κοζάνης θα έχει σχέση με το νέο κτιριακό συγκρότημα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και του Μουσείου Βιβλιοθήκης Κοζάνης (από όπου και οι φωτογραφίες), συγκρότημα που δίνει στέγη τόσο στα παλαίτυπα «Μετά τα Φυσικά» και «Περί ζώων ιστορίας» του Αριστοτέλη (εκτύπωση 1497), στη «Χάρτα του Ρήγα» (εκτύπωση 1796-97), στον Παγκόσμιο χάρτη του Άνθιμου Γαζή (1800), στην πρώτη ελληνική εφημερίδα των αδελφών Μαρκίδων Πούλιου («Εφημερίς» 1790-1797) όσο και σε 120.000 χειρόγραφα, κώδικες, χάρτες, φυλλάδια και βιβλία, μέχρι και στο «Αστερίξ και Κλεοπάτρα» των Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό, εξηγεί στο κοινό ελληνικό και ξένο, γιατί και πώς όλος αυτός ο πολιτιστικός πλούτος συγκεντρώθηκε στην πόλη της Κοζάνης των τελευταίων τριών αιώνων, καθιστώντας την ένα από τα βασικά ιστορικά κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού, δείχνει πού μπορεί να προσβλέπει η κοινωνία της Κοζάνης και κάθε ελληνικής πόλης, για την μετεξέλιξή της από ιστορικό κέντρο του ελληνικού διαφωτισμού στα Βαλκάνια σε μελλοντική ισότιμη πόλη της Ενωμένης Ευρώπης.
